Op 14 mei 2021 is het 81 jaar geleden dat de stad Rotterdam in 13 minuten werd gebombardeerd. In verband met de huidige regelgeving vindt er dit jaar geen publieke herdenking plaats. Om deze leegte te vullen hebben het Stadsarchief, Museum Rotterdam ’40 -’45 NU en het Mariniersmuseum de krachten gebundeld. Zie voor het volledige programma: www.brandgrens.nl

Het Mariniersmuseum zal daarnaast in de week van 14 mei via social media stilstaan bij de Meidagen van 1940 en de rol die de mariniers hierin hebben vervuld.

Vernieuwde tentoonstelling Meidagen 1940
Het verhaal van de Meidagen maakt onderdeel uit van de vaste presentatie van het Mariniersmuseum en is recentelijk geheel vernieuwd. De tentoonstelling toont de strijd van de mariniers aan het begin van de Tweede Wereldoorlog in Rotterdam. Hieraan zijn twee indrukwekkende blikvangers toegevoegd: een interactieve maquette die de geleverde strijd tussen 10-14 mei van dag tot dag weergeeft in de omgeving van de Maasbruggen (daar waar nu de Willemsbrug ligt).
Daarnaast is het Panorama Rotterdam ontwikkeld dat via meerdere 360 graden foto’s laat zien hoe de stad er voor en net na het bombardement uitzag. De tentoonstelling biedt een indrukwekkende ervaring die bij menig bezoeker nieuw
licht laat schijnen op een verhaal dat al decennialang wordt verteld.

Social Media
Helaas kan het Mariniersmuseum tijdelijk geen publiek ontvangen, waardoor de expositie Meidagen 1940 niet kan worden bezocht. Toch wil het museum publiek betrekken bij de herdenking. Daardoor zal er van 10 t/m 17 mei dagelijks op de
Facebookpagina van het museum berichten worden geplaatst die het verhaal van de mariniers in de stad Rotterdam tijdens de Meidagen van 1940 vertelt.

Buitenexpositie
Van 7 tot 17 mei is er op tien plaatsen in de stad een buitenexpositie van het Stadsarchief Rotterdam te zien waarin de aandacht wordt gevestigd op de impact van het bombardement en de daaropvolgende brand. Aan de hand van historische foto’s wordt een visueel verhaal verteld over vooroorlogs Rotterdam. Door een QR-code te scannen is er een fragment van de brandgrens audiotour te beluisteren. Op het Oostplein is een foto uit de collectie van het Mariniersmuseum te zien: Nederlandse stelling aan het Maasfront, 14 mei 1940.
[zie foto Bijlage]

BIJLAGEN

1) Maquette Brandpunt Rotterdam – Vijf dagen in de frontlinie
In de ochtend van 10 mei 1940 veroveren Duitse luchtlandingstroepen met een bijzonder gewaagde actie de Maasbruggen in Rotterdam. Vijf dagen lang vechten Nederlandse en Duitse troepen om de controle over de bruggen. Op 14 mei wordt de strijd door de Duitsers beslist met een vernietigend bombardement op het oude centrum van Rotterdam. De Nederlandse troepen moeten uiteindelijk capituleren voor een tegenstander die niet terugschrikt voor geweld tegen de burgerbevolking. Bij die strijd spelen de mariniers een belangrijke rol. In de maquette Brandpunt Rotterdam wordt met licht en geluid, ondersteund door dagboekfragmenten, foto’s en video een beeld geschetst van wat er zich tijdens deze veelbewogen vier dagen in de stad af heeft gespeeld. Een indrukwekkende ervaring die bij menig bezoeker nieuw
licht laat schijnen op een verhaal dat al jarenlang verteld wordt.

2) Panorama Rotterdam
Waar het verhaal van de maquette op 14 mei 1940 stopt en specifiek de gevechten van de mariniers volgt, schept het onlangs ontwikkelde digitale Panorama Rotterdam een breder beeld van deze noodlottige periode. In slechts een kwartier tijd wordt die bewuste dag een groot deel van de historische stad in as gelegd. Behalve een groot menselijk drama heeft het bombardement ook enorme gevolgen voor de stad zelf. De bommen en het verwoestende inferno dat volgt veranderen voor altijd het aanzien van het centrum van Rotterdam. Slechts een aantal markante panden in de
binnenstad, waaronder het Witte Huis, blijft gespaard. In het Panorama Rotterdam vormt datzelfde Witte Huis, van waaruit de mariniers in de meidagen van 1940 de stad verdedigden, het centrale uitgangspunt. Via een 360 graden draaibaar scherm wordt een oude plattegrond van Rotterdam getoond, waarop zeven belangrijke locaties gepositioneerd zijn zoals de Maasbruggen, de Laurenskerk en het Oostplein. De bezoeker kan deze digitaal bezoeken; vanaf die plekken zijn 360° panoramafoto’s van het huidige Rotterdam gemaakt, waarin historische foto’s zijn gemonteerd. Vanuit herkenbare locaties van nu – zoals de Markthal of de Kubuswoningen – ontstaat zo een beeld hoe Rotterdam er toen uit zag. Elk individueel panorama biedt de bezoeker de mogelijkheid virtueel op ontdekkingstocht gaan in de directe omgeving aan de hand van historische foto’s van zowel voor als na het bombardement. Door oud en nieuw te combineren ontstaat een besef dat de stad een donker verleden kent.

3) Foto bij Maquette Brandpunt Rotterdam

Nederlandse stelling aan het Maasfront, 14 mei 1940.

Nederlandse stelling aan het Maasfront, 14 mei 1940 Rotterdam, het Maasfront, dinsdag 14 mei 1940, ca. 13:00 uur Nederlandse tijd (huidige tijd 14:40 MET), ongeveer een half uur voor het bombardement. We zien Nederlandse soldaten in stelling bij het Maasstation (Station Maas), vurend op Duitse posities op de oostelijke helft van het Noordereiland. Door Nederlands vuur zijn daar al veel panden afgebrand. Dit zijn soldaten van het IIe Bataljon van het 32e Regiment Infanterie (II-32 RI) van de Koninklijke Landmacht. Dit infanteriebataljon werd op zaterdag 11 mei ter versterking naar Rotterdam gezonden vanuit de omgeving van Utrecht (Oostfront Vesting Holland, Groep Lek).

Op de achtergrond zien we de spoorbrug De Hef open staan. Links daarvan de toren van de Stieltjeskerk en de panden van Blaauwhoedenveem-Vriesseveem. De stelling is waarschijnlijk opgeworpen uit zand, zandzakken en bielzen, bevond zich waar tegenwoordig de Oosterkade scherp afbuigt naar het noorden vanwege de naoorlogse doorgang Nieuwe Maas – Boerengat. In het verslag van de 1e Compagnie van het bataljon (1-II-32 RI) is deze stelling waarschijnlijk geschetst als “bielzenschuilplaats”.
Foto: Collectie Mariniersmuseum, inv.nr. 65412.

4) Foto bij Panorama Rotterdam

het verwoeste Hotel Weimar

Montage van het verwoeste Hotel Weimar in het huidige stadsbeeld Hotel Weimar was gevestigd op de hoek van de Spaansekade en het Haringvliet. Het chique Jugendstil gebouw was ontworpen door dezelfde architect als van het Witte
Huis, Willem Molenbroek. In de vroege ochtend van 10 mei neemt een kleine patrouille geniesoldaten stelling op de daken van de huizen aan het Haringvliet en op het dak van hotel Weimar. De ligging van het hotel biedt ze goed zicht op de Oude Haven, de Vierleeuwenbrug en omgeving.

Tijdens het bombardement van 14 mei wordt het hotel getroffen en gedeeltelijk verwoest. Hoewel het gerestaureerd had kunnen worden werd na de oorlog besloten het niet opnieuw op te bouwen.
Historische foto: Collectie F. Baarda
Montage: ArtiShock

Bron: Mariniersmuseum