´Degenen die zich vrijwillig willen opgeven voor de uitzending kunnen dat NU kenbaar maken.´ Het is ongeveer 0800 uur ´s ochtends. Appèl – of ´baksgewijs´, zoals mariniers het noemen – op de kazerne in Doorn. De verzameling rode bakstenen gebouwen die nog stamt uit zeker een eeuw geleden, ligt verscholen aan de rand van de Utrechtse heuvelrug. De groene en bosrijke omgeving vormt een mooi camouflagedecor voor de militaire basis. De exercities en de appels vinden altijd plaats op een van de aangelegde open binnenplaatsen, tussen de gebouwen in. De commandantkijkt zo neutraal mogelijk naar de vijftig mannen voor hem. Stuk voor stuk goed getrainde MARSOF-operators, sommigen met meer ervaring dan anderen. Ondanks hun specialisme binnenlandse terrorismebestrijding, is van hogerhand besloten dat ze in aanmerking komen voor deze, waarschijnlijk laatste, Special Forces uitzending naar Uruzgan. Het zal de vijfde Viper rotatie worden. Vier lichtingen zijn hen reeds voorgegaan dus zoveel keus in geschikte, frisse krachten is er niet meer. Het wordt zoeken naar een juiste match van vier teams van negen man, bestaand uit zowel mariniers als commando´s.
Een boek voor in- en outsiders
Bovenstaand is de eerste alinea van het boek Blind vertrouwen – Het verhaal van Nederlandse Special Forces in Afghanistan.Het verhaal is gebaseerd op persoonlijke ervaringen en herinneringen van een team mariniers van de vijfde lichting Viper die in het najaar van 2007 in Uruzgan op uitzending was. Het is niet de eerste publicatie in romanvorm over militaire ervaringen in Afghanistan. Het is echter wel de eerste publicatie die de ervaringen van militairen, in dit geval Special Forces, zó volledig uit de doeken doet. Behalve voor de insiders – andere Afghanistan veteranen – is het ook geschreven voor een groter publiek. Dat maakt dat het verhaal goed leesbaar en begrijpelijk is, ook voor mensen buiten de wereld van Defensie. Dat is vanaf het begin af aan ook de bedoeling geweest van de initiatiefnemer, Koen Postma – toentertijd JTAC binnen Viper 5. Hij wilde zijn eigen – en zijn teamervaring delen met de rest van de wereld, omdat hij voelde dat het dat waard was.
Verhaal van een team
De uitzending van Viper 5 was bijzonder, op meerdere vlakken. De intensiteit van de gedeelde ervaringen heeft in al die jaren erna nooit afgenomen. Koen besefte dat hun belevenis, vooral als team, openbaar mocht worden. Het resultaat van zijn initiatief, uitgevoerd in samenwerking met schrijfster Maaike van Poelje, wordt op de verjaardag van het Korps Mariniers op 10 december gepresenteerd. Blind vertrouwenvertelt de ervaringen van de teamleden van Nassau 5-4 binnen het geheel van Viper 5, geschreven vanuit het perspectief van alle betrokkenen. De schrijfster heeft alle betrokkenen geïnterviewd en verder maakte ze gebruik van verslagen, bekeek ze de beelden die beschikbaar waren en deed ze uitgebreide research. Het verhaal heeft niet één hoofdpersonage; er is een rol weggelegd voor alle leden van het team, precies zoals het ook in de realiteit was. Juist de kracht van de samenwerking binnen het ene Nassau 5-4 team en de vier Viper teams als geheel, zorgde ervoor dat hun ervaring een onvergetelijke is geworden. En dat is precies hetgeen het verhaal wil uitdragen. Geen makkelijke taak voor een auteur, want het kiezen van één hoofdpersonage waar de lezer zich mee kan identificeren, ligt voor de hand. Dat heeft bovendien de meeste kans op verkoopsucces. Maar net als Special Forces niet voor de makkelijke weg kiezen in hun werk, is dat ook niet gebeurd tijdens het schrijven aan dit verhaal.
Tipje van de sluier
Het verhaal leest als een spannend jongensboek, de acties en vuurcontacten zijn pakkend, met vaart en verve beschreven. Buiten de spanning heeft Van Poelje ook geprobeerd het grote plaatje achter de schermen te laten zien, zowel persoonlijk als binnen Task Force Uruzgan, als politiek. Het ene staat immers niet los van het andere. Blind vertrouwenis een boek dat iedere marinier aan zijn of haar familie en vrienden kan laten lezen. Het licht een tipje van de sluier op over hoe het eraan toe gaat tijdens een uitzending en hoe MARSOF operators erin staan. Wellicht draagt het lezen van dit verhaal bij aan een groter begrip van buitenstaanders voor hun situatie en hun motivatie. Maar ook voor hun keuzes en hun gedrag voorafgaand, tijdens en na terugkeer van een uitzending.
Onderliggende boodschap
In het grote plaatje bestaat geen goed of fout. Ook niet in tijden van oorlog. Maar het grote plaatje is niet los te zien van alle kleine plaatjes. En in die kleine plaatjes bestaat er wel degelijk zoiets als moreel ´het juiste´ doen. Maar wat dat ´juiste´ dan precies is, dat is voor iedereen verschillend. En hangt af van je persoonlijke achtergrond, cultuur en omstandigheden. Uiteindelijk maakt voor het grote plaatje de morele keuze die je maakt en de actie die je vervolgens doet, niets uit. Dat is de boodschap die dit verhaal, tussen de regels door, verkondigt. Een gewaagd statement? Misschien. Maar Special Forces zouden Special Forces niet zijn als ze risico zouden mijden!
Blind Vertrouwen – Het verhaal van Nederlandse Special Forces in Afghanistan
Maaike van Poelje, Koen Postma
In de voorverkoop, die reeds gestart is kan het boek nu met korting gekocht worden.
